Bocktober!
Hoewel het eerste bockbier al in september in de winkel ligt en op de tap staat, is oktober dé maand waarin we het bockbier vieren. Over bockbier wordt wel gezegd dat het de enige Nederlandse biertraditie is: het enige ‘echt’ Nederlandse bier van de laatste honderd jaar. Hoewel de oorsprong niet in Nederland ligt, en Nederlandse brouwerijen een geheel eigen draai aan bockbier gegeven hebben, voelt het als ‘ons Nationale Bier’. Al eerder schreven wij over dit typisch Nederlandse fenomeen (zie bijvoorbeeld https://www.bierenco.nl/5-dingen-die-je-moet-weten-over-bockbier/) dat zich blijft ontwikkelen. Hoe dan?
De oorsprong van bockbier
Bockbier, als bierstijl, stamt uit Duitsland. Oorspronkelijk betekent bockbier daar niets anders dan ‘een zwaardere versie, in alcoholische zin, van een bepaald bier’. Zo kun je tarwebock hebben: een sterker Hefeweissbier. Of een Rauchbock: een zwaarder rookbier. In Nederland is van lieverlee het gebruik ontstaan om in het najaar een donker, bitterzoet bier op de markt te brengen. Geen superzwaar bier, maar meestal rond de 6,5% en daarmee steviger dan een pilsje. En dat bockbier is dan overigens inderdaad, in ruime zin, een steviger variant van de voorloper van datzelfde pilsje.
De invloed van ondergisting op bockbier
In München experimenteerde men met ondergisting, dezelfde techniek waarmee pilsener gebrouwen wordt. Maar in de vroegste jaren brouwde men dit met donkerder mout: tot op de dag van vandaag vindt je er ‘Münchener Dunkel’, eigenlijk een amberkleurig en pilsachtig bier. Maak je daar een zwaardere variant van, dan heb je de oorsprong van ‘ons’ bockbier te pakken. Het zwaardere, ondergistende en relatief donkergekleurde bier kwam naar Nederland aan het eind van de negentiende eeuw en ontwikkelde zich niet alleen tot een seizoenspecialiteit maar werd ook donkerder van kleur en bitterzoet van smaak.
Moderne varianten van bockbier
Tegenwoordig kennen we in Nederland heel veel varianten van dat traditionele herfstige bockbier. Naast de koperblonde en overwegend lichtzoete lente bockbieren (die vrijwel altijd bovengistend zijn) wordt er nu ook veel bovengistend herfst bockbier gebrouwen. Ook wordt er rijkelijk met ingrediënten geëxperimenteerd. Mooie voorbeelden: de tarwebocken van DAVO (Weizendoppelbock en Weizenbock) passen bij het Duitse Weihenstephan Vitus. Uiltje Brewing Company brengt de Apfelstrudel Doppelbock uit: een kanjer waarin je rozijn, slagroom en vanille proeft zonder dat dit in dit bockbier zit. Brouwerij de Molen brengt met Bar & Bock een zeer klassieke bock uit; Van Moll levert met Opgebokt! een stevige ‘dubbelbock’ en La Trappe Bock won talloze prijzen.
de toekomst van bockbier
De bierrevolutie zie je zo ook weerspiegelt in het bockbier: de laatste tien jaar zijn er ongelooflijk veel smaakvarianten op de markt gebracht. Onze rijke en smakelijke bockbier traditie blijft zodoende in beweging en springlevend!
